Analiza SWOT – co to jest, na czym polega, jak ją wykorzystać?

Na czym polega analiza SWOT?

Analiza SWOT to podstawowa metoda analizy strategicznej, która pozwala na zidentyfikowanie mocnych i słabych stron firmy. Dzięki tej technice ekspert może precyzyjnie określić szanse i zagrożenia zewnętrzne, które wynikają z aktualnej sytuacji na rynku. Na czym polega analiza SWOT firmy i jak ją wykorzystać w praktyce?

Analiza SWOT — co to jest?

Skuteczne zarządzanie firmą polega na umiejętnym wykorzystaniu dostępnych zasobów. Analiza SWOT to relatywnie proste narzędzie, które umożliwia wskazanie pozycji danego przedmiotu, określenie jego perspektyw i najlepszych strategii postępowania.

Analiza strategiczna SWOT może dotyczyć całego przedsiębiorstwa, projektu, inwestycji, pracy konkretnego zespołu, ale może też skupiać się na najbliższym otoczeniu przedsiębiorstwa.

Co oznacza nazwa SWOT i jak przebiega analiza?

Skrót SWOT pochodzi od pierwszych liter anglojęzycznych słów odpowiadające czterem kategoriom, za pomocą których określa się możliwości firmy. Są to:

• Mocne strony firmy (Strengths) – wewnętrzne parametry, które stanowią przewagę nad konkurencją i należy je wykorzystać, aby firma mogła się rozwijać.
• Słabe strony firmy (Weaknesses) – są to czynniki wewnętrzne, które negatywnie wpływają na wyniki finansowe i przyczyniają się do hamowania rozwoju organizacji.
• Szanse (Opportunities) – to uwarunkowania i czynniki zewnętrzne, które mogą pozytywnie wpłynąć na rozwój firmy, jeśli zostaną w porę dostrzeżone i wykorzystane.
• Zagrożenia (Threats) – czynniki obiektywne, które na chwilę obecną nie utrudniają funkcjonowania firmy, ale mogą negatywnie oddziaływać na nią przyszłości.

Analiza SWOT polega na:

1. Identyfikacji wszystkich istotnych z punktu widzenia firmy czynników.
2. Pogrupowaniu ich w czterech wymienionych wyżej kategoriach.

Na tej podstawie firma może ocenić rentowność planu biznesowego i zaplanować skuteczną strategię na przyszłość. Metoda SWOT najczęściej prezentowana jest w formie graficznej, dzięki czemu wyniki analizy są bardziej czytelne.

Mocne i słabe strony

Jednym z podstawowych zadań analizy SWOT jest wskazanie mocnych i słabych stron przedsiębiorstwa. Są to czynniki, które mają bezpośredni wpływ na wyniki całej firmy oraz pracę poszczególnych zespołów.

Jak zidentyfikować silne i słabe strony? W tym celu trzeba przeanalizować zasoby wewnętrzne przedsiębiorstwa, na które składają się takie obszary jak:

• wiedza i dostęp do nowych technologii,
• zasoby ludzkie,
• finanse,
• styl zarządzania,
• narzędzia wykorzystywane do usprawnienia procesów biznesowych,
• proces produkcyjny, produkty firmy, logistyka, badania i rozwój,
• sprzedaż i obsługa klienta.

Przykłady mocnych stron to: wysokie kwalifikacje pracowników, zaawansowany park maszynowy, oszczędności, atesty i certyfikaty, wysoki poziom obsługi klienta oraz unikalny know-how.

Natomiast przykładowe słabe strony przedsiębiorstwa to między innymi: duża rotacja pracowników, niskie kompetencje, niewystarczające zasoby finansowe, słaba widoczność reklam.

Dzięki analizie SWOT dowiesz się, które czynniki służą Twojej firmie, a które z nich są niekorzystne i wymagają stopniowej poprawy bądź eliminacji.

Szanse i zagrożenia

W ramach analizy SWOT można zidentyfikować szanse i zagrożenia, czyli zewnętrzne zjawiska i procesy, które mogą wpływać na wyniki finansowe przedsiębiorstwa i jego pozycję na rynku.

Wśród szans i zagrożeń przedsiębiorstwa wyróżnia się aspekty:

• ekonomiczne,
• prawne,
• polityczne,
• technologiczne,
• społeczno-kulturowe,
• etyczne,
• środowiskowe.

Przykładowe szanse to: wzrost popytu na dany produkt bądź usługę, sprzyjające regulacje prawne i rozwój lokalnej infrastruktury. Szansą może być też rosnące zapotrzebowanie na zasoby, z których dotąd firma korzystała jedynie sporadycznie.

Przykładowe zagrożenia to: wzrost kosztów produkcji, zmiany prawne i pojawienie się nowej konkurencji na rynku. Skuteczna strategia biznesowa powinna polegać na wykorzystywaniu szans przy jednoczesnym eliminowaniu zagrożeń.

Jak przeprowadzić analizę SWOT?

Wykonanie analizy SWOT według jednoznacznych metodologicznych wytycznych przynosi bardzo dobre rezultaty. W ten proces warto zaangażować pracowników, którzy dobrze znają firmę i będą w stanie wskazać jej silne strony.

Każda z osób biorących udział w procesie może przygotować osobistą analizę SWOT, a następnie na tej podstawie będzie możliwe opracowanie wspólnej macierzy SWOT.

Poprawnie przeprowadzona procedura polega nie tylko na wskazaniu mocnych i słabych stron, ale także na określaniu istotności każdego czynnika z osobna.

Strategie działania bazujące na analizie SWOT

Strategia działania firmy jest uzależniona od konkretnej kombinacji czynników, czyli od tego, które obszary na macierzy SWOT będą dominowały nad pozostałymi.

Analiza SWOT pozwala wyodrębnić 4 strategie działania:

• Strategia agresywna — dominują w niej mocne strony i szanse. W tym podejściu firma wykorzystuje pozytywne czynniki wewnętrzne i możliwości pojawiające się w otoczeniu organizacji.
• Strategia konserwatywna — czyli sytuacja, w której przeważają mocne strony i zagrożenia. Firma wykorzystuje swoje mocne strony do przezwyciężenia zagrożeń z zewnątrz.
• Strategia konkurencyjna — w tym podejściu przeważają słabe strony i szanse. Firma może wykorzystać przyjazne otoczenie, aby przetrwać trudny czas i pracować nad usprawnieniem procesów biznesowych.
• Strategia defensywna — dominują w niej słabe strony i zagrożenia. Jest to sytuacja, w której czynniki negatywne przeważają nad pozytywnymi, co może doprowadzić do upadku firmy.

Analiza SWOT w Twojej firmie — co możesz zyskać?

Przeprowadzenie analizy SWOT w Twojej firmie może przynieść wiele wymiernych korzyści. Do tego zadania warto zatrudnić specjalistów zewnętrznych, którzy pomogą Ci krok po kroku przejść przez wszystkie etapy analizy SWOT.

W Instytucie Badań i Analiz Ł. Kuźmińskiego mamy duże doświadczenie w korzystaniu z tego narzędzia. Kompleksowo przeanalizujemy działalność Twojej firmy, aby wskazać Ci obszary, które wymagają poprawy.

Sprawdź naszą ofertę dla biznesu i zobacz, co jeszcze możemy dla Ciebie zrobić!

Autor: dr hab. inż. Łukasz Kuźmiński, profesor UEW