Podczas analizy zjawisk społeczno-ekonomicznych wykorzystuje się szereg usystematyzowanych procedur badawczych. Zasadniczo, metody te dzieli się na dwie główne grupy, czyli badania ilościowe oraz jakościowe. Szczególnie pierwsze z wymienionych są niezwykle przydatne podczas analizy dużych populacji. Czym są badania ilościowe i kiedy powinno się je stosować? Jakie są rodzaje badań ilościowych? Jeśli chcesz poznać odpowiedzi na te oraz wiele innych pytań, zachęcam do przeczytania poniższego tekstu.

Czym są badania ilościowe?

Wbrew pozorom istota badań ilościowych jest stosunkowo prosta. W uproszczeniu przez pojęcie „analiza ilościowa” rozumie się proces, który polega na zebraniu danych o badanym zjawisku i opisaniu go na podstawie wyników analizy z wykorzystaniem metod statystycznych.

INSTYTUT BADAŃ I ANALIZ Łukasza Kuźmińskiego
Zadzwoń: +48 601 181 398
Napisz: lukasz.kuzminski@inbia.pl

Na jakie pytania odpowiadają badania ilościowe?

Nie ma jednego, uniwersalnego zestawu pytań, na które odpowiedzi można uzyskać poprzez przeprowadzenie badań ilościowych. Na pewno pomagają uzyskać odpowiedź na pytanie „ile”? Przykładowe zjawiska, które można opisać z użyciem metod ilościowych, to między innymi:

  • poziom wynagrodzeń w wybranym mieście/regionie/sektorze gospodarki,
  • poziom i struktura wydatków oraz dochodów gospodarstw domowych,
  • polityka inwestycyjna przedsiębiorstw oraz źródła finansowania prowadzonej przez nie działalności

Najpopularniejsze metody badań ilościowych

Wśród metod badawczych ilościowych, które są szczególnie chętnie wykorzystywane przez badaczy, wyróżnić się badania ankietowe, które można zrealizować jedną z wybranych technik badawczych: CATI, CAWI, CAPI i PAPI. Badania ilościowe przeprowadzone we własnym zakresie (po raz pierwszy) są określane jako tzw. badania pierwotne. Oprócz tego można uzupełnić je o tzw. wtórne techniki badań ilościowych. Rozumie się przez to na przykład analizę danych przygotowanych uprzednio przez Główny Urząd Statystyczny czy prywatne ośrodki analityczne, takie jak INBIA.

Uzyskane w ten sposób dane są następnie analizowane z wykorzystaniem odpowiednio dobranych metod statystycznych.

Cel badania ilościowego

Celem badania ilościowego jest zbadanie prawdziwości hipotezy lub hipotez badawczych postawionych przez badacza. Hipoteza ma najczęściej postać pytania i może brzmieć na przykład: „Czy osoby mieszkające w dużych miastach wydają więcej pieniędzy na usługi związane z turystyką i rekreacją?”

Ogół wszystkich czynności związanych określa się jako tzw. projektowanie badania ilościowego. Oprócz wyżej wymienionych kroków rozumie się przez to także takie zadania jak np. uporządkowanie danych otrzymanych od respondentów pod kątem ich poprawności — praktyka pokazuje, że część ankiet wypełnianych przez respondentów zawiera szereg błędów. Ankietowani nie udzielają odpowiedzi na wszystkie pytania (lub udzielają niejednoznacznych odpowiedzi w przypadku pytań opisowych) bądź nie uzupełniają podstawowych danych na przykład odnośnie swojego wieku. Zadaniem badacza jest uporządkowanie danych i wyłączenie z badania niepoprawnie wypełnionych kwestionariuszy.

Zalety badań ilościowych. Dlaczego warto zdecydować się ilościowe metody badań?

W zasadzie nie powinno nikogo zaskakiwać, że ilościowe metody badań cieszą się dużym zainteresowaniem. Taki stan rzeczy wynika stąd, że tego typu metody badania:

  • Są stosunkowo proste do przeprowadzenia. Taki stan rzeczy wynika stąd, iż sposoby na przeprowadzenie badania można znaleźć między innymi w literaturze przedmiotu z zakresu marketingu i statystyki.
  • Pozwalają na przedstawienie wyników badań w obrazowy sposób. Zebranie danych liczbowych pozwala na przygotowanie na przykład przejrzystych wykresów (kołowych, słupkowych, kolumnowych itp.), tabel itp.
  • Wyniki uzyskane z próby badawczej można ekstrapolować na całą badaną populację. Oczywiście, aby było to możliwe, konieczny jest właściwy dobór próby (próba reprezentatywna). Oznacza to, że np. w przypadku badania preferencji zakupowych osób z Warszawy uzyskanie odpowiedzi jedynie od studentów czy pracowników korporacji nie będzie wystarczające.

Gdzie wykorzystuje się techniki badań ilościowych?

Badania ilościowe są powszechnie wykorzystywane przez takie podmioty jak między innymi:

  • Sondażownie — w TV bądź internecie można znaleźć wyniki licznych badań sondażowych, które dotyczą np. preferencji wyborczych.
  • Uczelnie wyższe — badanie ilościowe jest ważnym elementem procesów badawczych realizowanych przez pracowników naukowych.
  • Ośrodki medyczne — badania ilościowe są wykorzystywane np. podczas badań klinicznych.

Badania ilościowe są powszechnie wykorzystywane przez instytuty badania opinii publicznej, sondażownie, a także naukowców i badaczy z obszaru nauk społecznych. Odpowiednio zaprojektowane i przeprowadzone, pozwalają one pozyskać wiele informacji na temat badanej populacji.

Aby jednak uzyskać pełen obraz analizowanego zjawiska, warto uzupełnić przedsięwzięcie także o badania jakościowe, które skupiają się na pozyskiwaniu bardziej pogłębionego feedbacku od niewielkiej grupy respondentów.